Co to jest IKE i IKZE?

Planując emeryturę możemy liczyć na ZUS. Jednak jak wiemy z roku na rok emerytury są coraz niższe. Prognozy mówią, że będzie tylko gorzej, a może dojść do tego, że zostanie wprowadzona emerytura „obywatelska” – socjalne minimum jednakowe dla wszystkich. Jeżeli wizja głodowej emerytury Cię przeraża – warto zainteresować się III filarem emerytalnym. Są to dobrowolne formy oszczędzania – więc nie musimy z nich korzystać, ale oczywiście warto.

W ramach III filaru emerytalnego mamy do wyboru cztery produkty – PPE, PPK oraz IKE, IKZE

PPE – Pracowniczy Program Emerytalny
PPK – Pracowniczy Plan Kapitałowy

IKE – Indywidualne Konto Emerytalne
IKZE – Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego

Jeżeli chodzi o PPE oraz PPK – są to programy u pracodawcy. Oba te programy zezwalają pracodawcy na zaliczenie kosztów prowadzenia programów jako kosztów uzyskania przychodów.

Na pewno warto się zapisać do PPE bo można czerpać korzyści z dodatkowej składki płaconej przez pracodawcę. Pracodawca opłaca składkę na PPE w wysokości maksymalnie 7% wynagrodzenia (czyli pracownik uzyskuje dodatkowy przychód). Dodatkowo jak składka płacona przez pracodawcę nas nie satysfakcjonuje – pracownik może zadeklarować składkę dodatkową z własnego wynagrodzenia w dowolnej wysokości.

W przypadku PPK składka opłacana jest przez pracodawcę, pracownika i państwo.

W przypadku uczestnictwa w Pracowniczym Planie Kapitałowym, na indywidualne konto PPK pracownika przekazana zostanie wpłata powitalna w wysokości 250zł, a następnie za każdy kolejny rok uczestnictwa 240 zł. Dodatkowo pracodawca odkłada 1,5% wynagrodzenia, które będzie opodatkowane na liście płac. Wpłata podstawowa pracownika wynosi 2% wynagrodzenia brutto. Jednak pracodawca jak i pracownik może dobrowolnie wpłacać więcej. Pracodawca dodatkowo do 2,5 % wynagrodzenia, a pracownik dodatkowo do 2% wynagrodzenia brutto. Jak więc widzimy korzyści są dość duże.

Nieważne czy u pracodawcy korzystasz z PPE lub PPK – zainteresuj się także IKE oraz IKZE. Produkty te różnią się od siebie, ale każde niesie korzyści w postaci ulgi podatkowej po osiągnięciu wieku emerytalnego.

W co możemy inwestować w ramach IKE/IKZE?

Do wyboru mamy kilka opcji:

• lokaty bankowe
• obligacje (również Skarbu Państwa)
• fundusze inwestycyjne
• polisy inwestycyjne (fundusze kapitałowe w formie polisy)
• inwestowanie w akcje (przez rachunek maklerski)
• Fundusze pasywne i ETF-y – więcej szczegółów w artykule o ETF-ach

Jakie korzyści daje IKE?

Obracając pieniądze w ramach konta IKE nie płacimy podatku Belki od zysków kapitałowych (19% podatek Belki). Jednak jest jeden haczyk – pieniądze możemy wypłacić nie wcześniej niż po ukończeniu 60 roku życia. Jeżeli zdecydujemy się na wcześniejszą wypłatę – płacimy podatek 19% tak jak od każdej inwestycji. Do IKE wpłacamy pieniądze, obracamy nimi np. na giełdzie czy w funduszach, gdy zarabiamy nie płacimy podatku od zysków. Nie możemy jednak tych wpłat odliczyć od dochodu – korzyści podatkowe uzyskamy z chwilą przekroczenia 60 roku życia. Na IKE musimy płacić minimum 5 lat (dowolne 5 lat kalendarzowe przez wypłatą środków). Dodatkowo obowiązują limity wpłat w danym roku i jest to 3 – krotność przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia miesięcznego brutto. W 2020 roku jest to ponad 15,6 tys. zł więc całkiem sporo. Jeżeli wpłacimy powyżej limitu w danym roku – nadwyżka zostanie zwrócona. Do IKE wpłacamy kiedy nam pasuje i kwoty jakie uznamy za stosowne. Kwota minimalna wpłat zależy od umowy z instytucją prowadzącą, ale często jest to 50-100 zł.

IKE założysz online w większości banków czy instytucji finansowych. Początkowo w swoim banku posiadałem konto IKE z możliwością inwestowania w fundusze inwestycyjne. Po kilku latach przekształciłem konto IKE na rachunek maklerski i obecnie inwestuję na giełdzie. Oczywiście ryzyko jakie ponoszę na giełdzie jest większe, ale spodziewam się wyższej stopy zwrotu. Na rachunku maklerskim mogę inwestować poza naszym rynkiem również w rynki zagraniczne. Mogę nabywać spółki znane na całym świecie takie jak Amazon, Apple, AMD, Microsoft czy Facebook i wiele innych. Dodatkowo mamy możliwość inwestowania w ETF-y, które podobnie jak w fundusze inwestycyjne w swoim składzie mają wiele spółek czy produktów inwestycyjnych.

Jakie korzyści daje IKZE?

Podobnie jak w koncie IKE mamy korzyści podatkowe. Jednak w odróżnieniu od IKE na konto IKZE możemy wpłacić rocznie tylko 1.2 – krotności przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia miesięcznego brutto. W 2020 jest to kwota ponad 6,2 tys zł (ponad 500 zł miesięcznie).

IKZE daje nam możliwość odliczenia wpłat od dochodu – dzięki temu przy rozliczeniu rocznym możemy liczyć na zwrot podatku. W zależności od tego jaką stawką podatku jesteśmy opodatkowani, przy wpłacie całego limitu dostępnego na IKZE, można liczyć na uzyskanie ulgi podatkowej w wysokości:

• 1 066,31 zł podatek wg skali progresywnej 17%
• 1 191,76 zł podatek wg skali liniowej 19%
• 2 007,17 zł podatek wg skali progresywnej 32%
  w roku 2020 – w kolejnych latach oszczędności mogą być jeszcze większe bo większy będzie limit wpłat.

Wypłata środków z IKZE możliwa jest w wieku 65 lat czyli 5 lat później niż w przypadku IKE. Niestety sama wypłata środków podlega opodatkowaniu stawką 10% – co wiąże się z dużą stratą kapitału na koniec. Jednak należy pamiętać, że co roku uzyskujemy korzyści podatkowe w stawce 17,19 lub 32% dokonanych wpłat.

IKE czy IKZE co wybrać?

Każde konto ma swoje wady i zalety. W skrócie:

• IKE do 60 roku życia – IKZE do 65 roku życia
• IKE nie odliczasz wpłat od dochodu – IKZE – odliczasz wpłaty co roku. Im wyższa stawka podatku – tym bardziej opłacalne jest IKZE
• IKE – duży limit wpłat (3-krotność średniego wynagrodzenia), IKZE – mniejszy limit wpłat 1,2 krotność wynagrodzenia
• IKE – nie płacisz podatku na koniec inwestycji – po 60 r.ż., IKZE – 10% podatku przy wypłacie (pomimo osiągnięcia wieku emerytalnego 65 lat)
• IKE musimy opłacać przez minimum 5 lat, w IKZE jest to 10 lat.
• W ramach IKE możliwa jest wypłata częściowa – IKZE nie daje takiej możliwości (wypłata oznacza automatycznie likwidację konta)

UWAGA
Można posiadać IKE oraz IKZE jednocześnie. Jedno konto może nam służyć do inwestycji w obligacje skarbowe czy fundusze inwestycyjne, a drugie konto możemy wykorzystywać do inwestowania w akcje/lokaty.

IKE i IKZE mają wiele zalet, a najważniejsza to korzyść podatkowa. Dlatego jeżeli chcesz mieć wyższą emeryturę warto zainteresować się wybranymi produktami. Są to produkty dobrowolne więc możemy wpłacać nawet małe kwoty i nieregularnie. Jeżeli choć czasem myślisz o swojej emeryturze – pomyśl o III filarze, a szczególnie IKE, IKZE.